21 Eylül Dünya Alzheimer Günü
21 Eylül 2021

Tüm dünyada ve ülkemizde Alzheimer hastalığının yıkıcı etkilerini azaltmak ve hastalığın erken dönemde tespit edilmesinin sağlanması amacıyla, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü olarak belirlenmiştir.

Alzheimer, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere; çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan, günlük yaşam aktivitelerini etkileyen ilerleyici bir beyin hastalığıdır.

Beynin bazı bölgelerinde proteinler biriktiği için beyindeki sinir hücreleri hasar görür, haberci kimyasal maddeler azalır Sonuçta, bellek ve öğrenme gibi zihinsel beceriler bozulmaya başlar.

Alzheimer hastalığı genellikle yaşlılıkta ortaya çıkan bir hastalıktır. 65 yaşın üzerinde 10 kişiden birinde, 85 yaşın üzerinde iki kişiden birinde görülür. Tüm dünyada 20 milyona yakın Alzheimer hastası bulunmaktadır. Kadınlarda ve erkeklerde hemen hemen aynı oranda görülür. Alzheimer hastalığı bulaşıcı ve kalıtsal bir hastalık değildir. Ancak düşük oranda ailesel bir yatkınlık olabileceği düşünülmektedir.

İleri yaş, ailede Alzheimer hastası olması, bazı yatkınlık genlerine sahip olma, düşük eğitim seviyesi, ciddi kafa travması geçirmiş olmak, depresyon, hipertansiyon ve aluminyum, bakır, demir, çinko gibi ağır metallerle intoksikasyon Alzheimer için risk faktörleridir.   

Alzheimer hastalığının genellikle ilk belirtisi unutkanlıktır. Öğrenme güçlüğü, konuşma bozukluğu, yolunu kaybetme, kişileri tanıyamama, karar verme güçlüğü, huzursuzluk, ilgisizlik, saldırganlık, uyku bozukluğu, amaçsız dolaşma, hayaller görme ve depresyon hastalığın diğer belirtileridir.

Alzheimer hastalığı yavaş ilerleyen, ancak zaman içinde günlük yaşamı etkileyerek, hastayı geri dönüşsüz bir şekilde bakıma muhtaç bırakan bir hastalıktır. Hastalığın seyri genel olarak üç evreye ayrılabilir. İsimleri, tarihleri unutma, yolunu şaşırma, kelimeleri bulamama, işine, çevresine ilgisizlik ve hastalığını kabul etmeme başlangıç evresi olarak kabul edilmektedir. Orta evrede, belirgin unutkanlık, kişileri tanıyamama, yıkanma, giyinme gibi gündelik işlerde yardım ihtiyacı, hayaller görme, depresyon gibi ruhsal bozukluklar; ileri evrede ise aile üyelerini tanıyamama, yemek yemede, yürümede güçlük, idrarını, dışkısını tutamama ve ciddi davranış bozuklukları görülmektedir.

Alzheimer hastalığından uzak kalmak için, her gün egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, hayvansal yağları az tüketmek, sigaradan uzak durmak, olumlu düşünmek, zihni aktif tutmak ve sosyalleşmek önerilmektedir.